પાણી બચાવો નિબંધ ગુજરાતી | Save Water Essay in Gujarati

જળ -પાણી બચાવો, જીવન બચાવો, જળ એ જ જીવન છે. આવી અનેક કહેવતો અને સુત્રો તમે પાણીની બચત વિશે સાંભળ્યા હશે. ચાલો આજે આપણે પાણી બચાવો નિબંધ ગુજરાતી (Save Water Essay in Gujarati) વિશે વિસ્તૃત ચર્ચા કરીએ.

Table of Contents

પાણી બચાવો નિબંધ ગુજરાતી (Save Water Essay in Gujarati)

આપણે બધા જાણીએ છીએ કે પાણી આપણને અને પૃથ્વી પરના અન્ય જીવોને જીવન આપે છે. પૃથ્વી પર માનવ જાતિ અને અન્ય પ્રજાતિઓના અસ્તિત્વ માટે તે ખૂબ જ જરૂરી છે. પાણી વિના, આપણે કોઈપણ ગ્રહ પર જીવનના અસ્તિત્વની કલ્પના કરી શકતા નથી. પૃથ્વી એ આજ સુધીનો એકમાત્ર જાણીતો ગ્રહ છે જેમાં પાણી અને જીવન છે, તેથી જીવનનો આધાર એવા આ સંસાધનનું જતન કરવું આપણા માટે જરૂરી બની જાય છે.

તેમ છતાં, પૃથ્વી 71% પાણી ધરાવે છે, તેમાંથી માત્ર 2.5% તાજુ પાણી છે જેનો આપણે ઉપયોગ કરીએ છીએ, અને આપણે તેનો પણ બગાડ કરી રહ્યા છીએ. આજે આપણે જે તાજા પાણીનો ઉપયોગ કરીએ છીએ તે કદાચ પૃથ્વી પર જીવનની શરૂઆતથી જ છે. પૃથ્વી પર તાજા પાણીનો જથ્થો સ્થિર રહ્યો છે, પરંતુ માનવ પ્રદૂષણનો વપરાશ અનેક ગણો વધી ગયો છે; તે પાણીની અછત તરફ દોરી જાય છે. પાણીના શ્રેષ્ઠ ઉપયોગ માટે પર્યાપ્ત પગલાં લેવા જોઈએ અને પ્રકૃતિના સૌથી મૂલ્યવાન સંસાધનોમાંના એકની ભવિષ્યમાં ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે વરસાદી પાણીના સંગ્રહ જેવી પદ્ધતિઓ લાગુ કરવી જોઈએ.

આપણે પાણી શા માટે બચાવવું જોઈએ !

આપણે શા માટે પાણી બચાવવું જોઈએ તેનો જવાબ જાણવા માટે પહેલા આપણે પાણીનું મહત્વ જાણવું જોઈએ અને આપણા જીવનમાં પાણી આપણા માટે કેટલું મૂલ્યવાન છે. હવા, પાણી અને ખોરાક વિના જીવન શક્ય નથી. પરંતુ સૌથી અગત્યની વાત એ છે કે, જીવનના અસ્તિત્વ માટે ત્રણેય જરૂરિયાતોમાં હવા પછી પાણી બીજા નંબરનું સૌથી મૂલ્યવાન છે.

હવે પ્રશ્ન એ છે કે પૃથ્વી પર આપણી પાસે કેટલું શુદ્ધ પાણી છે. આંકડા મુજબ, એવો અંદાજ લગાવવામાં આવ્યો છે કે પૃથ્વી પર 1% કરતા ઓછું પાણી પીવા માટે યોગ્ય છે. જો આપણે પીવાના પાણી અને વિશ્વની કુલ વસ્તીના ગુણોત્તરનો અંદાજ લગાવીએ, તો તે થશે, સમગ્ર વિશ્વમાં એક અબજથી વધુ લોકો દરરોજ 1 ગેલન પાણી પર જીવે છે. એવો પણ અંદાજ છે કે વર્ષ 2025 સુધીમાં 3 અબજથી વધુ લોકો પાણીની તંગીનો સામનો કરશે.

જો કે લોકો સ્વચ્છ પાણીની કિંમત સમજવા લાગ્યા છે, પરંતુ તેઓએ હજુ પણ પાણી બચાવવાનું શરૂ કર્યું નથી. પાણી બચાવવું એ એક સારી આદત છે અને આપણામાંના દરેકે આ પૃથ્વી પર જીવન ચાલુ રાખવા માટે પાણી બચાવવા માટે શ્રેષ્ઠ પ્રયાસ કરવો જોઈએ. થોડા વર્ષો પહેલા કોઈએ કલ્પના પણ કરી ન હતી કે દુકાનો પર પાણી વેચાશે પરંતુ આજે તે એક સામાન્ય દૃશ્ય બની ગયું છે. આપણે સ્પષ્ટપણે કલ્પના કરી શકીએ છીએ કે, નજીકના ભવિષ્યમાં સમગ્ર વિશ્વમાં સ્વચ્છ પાણીની અછત સર્જાશે, તેથી જો આપણે આ પરિસ્થિતિને ટાળવા માંગતા હોય તો જળ સંરક્ષણ એ એકમાત્ર ઉપાય છે.

પાણી બચતના મહત્વનને સમજાવવા માટે બ્રાઝિલના રિયો ડી જાનેરોમાં 1992ના દિવસે યોજાયેલ ‘યુનાઈટેડ નેશન્સ કોન્ફરન્સ ઓન એન્વાયરમેન્ટ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ’માં દર વર્ષ 22 માર્ચેના રોજ વિશ્વ જળ દિવસ ઉજવવાની જાહેરાત કરવામાં આવી. અને 22 માર્ચ 1993 ના રોજ પ્રથમ વિશ્વ જળ દિવસ ઉજવવામાં આવ્યો હતો. ત્યારથી દર વર્ષે અલગ અલગ થીમ સાથે વિશ્વ જળ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.

સ્વચ્છ પાણીના મહત્વ વિશે કેટલીક હકીકતો

નીચે કેટલાક તથ્યો છે જે તમને એ જાણવામાં મદદ કરશે કે શુધ્ધ પાણી કેટલું મૂલ્યવાન છે:

વિશ્વમાં દર વર્ષે લગભગ 3.4 મિલિયન લોકો પાણી સંબંધિત રોગોને કારણે મૃત્યુ પામે છે.
વિકાસશીલ દેશો પાણીજન્ય રોગો માટે વધુ સંવેદનશીલ છે.
એક દિવસ માટે અખબાર છાપવામાં લગભગ 300 લિટર પાણીનો વપરાશ થાય છે.
વિશ્વમાં દર 15 સેકન્ડે એક બાળક પાણીજન્ય રોગને કારણે મૃત્યુ પામે છે.
પેકેજ્ડ ડ્રિંકિંગ વોટર બિઝનેસ વૈશ્વિક સ્તરે 2025 સુધીમાં $216 બિલિયન સુધી પહોંચવાની અપેક્ષા છે.
ભારત, આફ્રિકા અને એશિયાના ગ્રામીણ ગામડાઓમાં લોકોને પીવાનું પાણી મેળવવા માટે દૂર દૂર જવું પડે છે.
ભારતમાં લોકો પાણીથી જન્મેલા વિવિધ રોગોથી ખૂબ જ પીડાય છે જેના કારણે અર્થવ્યવસ્થાને ભારે નુકસાન થાય છે.

પાણી બચાવવાની રીતો (Ways to Save water in Gujarati)

તમારી જીવનશૈલીમાં ફેરફાર કર્યા વિના પાણી બચાવવા માટે કેટલીક સરળ રીતો છે. ઘરમાં એકલ વ્યક્તિ ઘરની પ્રવૃત્તિઓમાં દરરોજ લગભગ 60-100 લિટર પાણી વાપરે છે. કુલ પાણીના વપરાશમાંથી માત્ર 2.5% દૈનિક ધોરણે પીવા અને રાંધવા માટે વપરાય છે અને બાકીના પાણીનો ઉપયોગ અન્ય પ્રવૃત્તિઓ જેમ કે છોડને પાણી પીવડાવવા, શૌચાલયનો ઉપયોગ, સ્નાન, કપડાં ધોવા, સ્નાન વગેરેમાં થાય છે અને જો આપણે આ પ્રવૃત્તિઓમાં આપણો વપરાશ થોડો ઓછો કરીએ તો. તો આપણે ચોક્કસપણે પાણીનો સારો એવો જથ્થો બચાવી શકીશું.

પાણી બચાવવા માટેની કેટલીક ટીપ્સ

દરેક વ્યક્તિએ પોતાની વ્યક્તિગત જવાબદારી સમજવી જોઈએ અને તેમના રોજિંદા કાર્યોમાં બને તેટલું પાણી બચાવવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ.
વરસાદી પાણીનો સંગ્રહ એ એક શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે જેના દ્વારા આપણે વરસાદી પાણીનો વિવિધ હેતુઓમાં ઉપયોગ કરી શકીએ છીએ અને ભૂગર્ભ જળને ફરીથી ભરવામાં પણ મદદ કરી શકીએ છીએ.
હંમેશા સંપૂર્ણ ક્ષમતા સાથે વોશિંગ મશીન અને ડીશવોશર્સનો ઉપયોગ કરો કારણ કે આ વચ્ચેથી બિનજરૂરી ધોવાઈ જાય છે.
સ્નાન કરવા માટે શાવરને બદલે ડોલનો ઉપયોગ કરો, તે દરરોજ લગભગ 100-150 લિટર પાણી બચાવે છે.
છોડને સાંજે પાણી આપો જેથી તે બાષ્પીભવન ન થાય અને તેનો ઉપયોગ છોડ દ્વારા કરવામાં આવે.
જ્યાં પણ તમે તેને ચાલતા જુઓ ત્યાં નળને ચુસ્તપણે બંધ કરો અને તરત જ સંબંધિત વિભાગને પાણીના લીકેજની જાણ કરો.
પાણીના રંગોને ટાળીને ‘ગુલાલ’ વડે ‘સૂકી હોળી’ ઉજવો અને પાણીનો વિશાળ જથ્થો બચાવો.
તમારા પડોશ, વિસ્તારો અને શાળાઓમાં ‘પાણી બચાવો’ પહેલ ફેલાવો.
સકારાત્મક પરિણામ મેળવવા માટે આપણે આપણા પરિવારના સભ્યો, બાળકો, મિત્રો, પડોશીઓ અને સહકાર્યકરોને તેમના તરફથી આવું કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવું જોઈએ.

આ ટિપ્સ ચોક્કસપણે પાણી બચાવવામાં મદદ કરશે પરંતુ સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે તેનું ચુસ્તપણે પાલન કરવું પડશે. આ બાબતો ઉપરાંત આપણે લોકોને શિક્ષિત કરવા અને પાણીના મહત્વ વિશે જાગૃત કરવા જોઈએ. આપણે તેમને એ પણ અહેસાસ કરાવવો જોઈએ કે પ્રકૃતિમાં પાણીની અછત છે. અને તેને બચાવવી જોઈએ અને સારી આવતીકાલ માટે તેનો બગાડ ન કરવો જોઈએ.

નિષ્કર્ષ

હવા પછી, પાણી એ સૌથી મહત્વપૂર્ણ સ્ત્રોત છે જે આપણી માતા કુદરતે આપણને આપેલું છે. તે ફક્ત આપણા માટે જ મહત્વપૂર્ણ નથી પરંતુ તે તમામ જીવંત પ્રજાતિઓ, છોડ અને વૃક્ષો માટે પણ જરૂરી છે. તે આપણા ગ્રહની જૈવવિવિધતાને ટકાવી રાખવા અને ખાદ્ય સાંકળ માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. સ્વચ્છ પાણીનો જથ્થો ખૂબ જ મર્યાદિત છે અને તે મોટાભાગે તળાવો, નદીઓ અને ભૂગર્ભ જળમાં ઉપલબ્ધ છે. આથી આપણા માટે તે મહત્વનું બની જાય છે કે આપણે તેને સાચવીએ જેથી તે ભવિષ્યમાં પણ ઉપલબ્ધ રહે.

પાણીનું દૂષણ અને પ્રદૂષણ એ આજકાલ એક સામાન્ય દૃશ્ય છે જે પાણીની ગુણવત્તા ઘટાડે છે અને તેને પીવા માટે અયોગ્ય બનાવે છે. આ આપણી મુખ્ય જવાબદારી છે કે આપણે આને રોકવું જોઈએ અને ‘પાણી બચાવો’ શબ્દનો પ્રચાર પણ કરીએ જેથી આપણે માત્ર આજ માટે જ નહીં પણ આપણી આવનારી પેઢીઓ માટે પણ સૌથી મૂલ્યવાન અને મહત્વપૂર્ણ સંસાધનોમાંનું એક સંરક્ષણ કરી શકીએ. જો તમે આ નિબંધ વાંચીને પોતે પાણીની બચતમાં સહભાગી બનવાની શરૂઆત બનશો તો જ પાણી બચાવો નિબંધ ગુજરાતી સાર્થક ગણાશે.

હું આશા રાખું છું કે તમને અમારો પાણી બચાવો નિબંધ ગુજરાતી (Save Water Essay in Gujarati) નો લેખ ખૂબ જ ગમ્યો હશે. અમે આવા વિવિઘ વિષયો ૫ર જીવનચરિત્ર, જોવાલાયક સ્થળો વિશે માહિતી, ગુજરાતી નિબંધ અમારા બ્લોગ પર પ્રકાશિત કરતાં રહીશું. જો તમને ખરેખર કંઈક નવું જાણવા મળ્યું હોય અને આ લેખ ઉપયોગી બન્યો હોય તો તમારા મિત્રો સાથે share કરવાનું ભૂલશો નહીં. તમારી એક like, comment અને share અમને વધુ લખવાની અને તમને અવનવી માહિતી પૂરી પાડવા માટે પ્રેરકબળ આપે છે. તમે અમને ફેસબુક, ટેલીગ્રામ, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો.