કાબર વિશે નિબંધ-હિન્દી અને અંગ્રેજીમાં મૈના એટલે ગુજરાતીમાં કાબર. મરાઠીમાં તેને સાલોંકી અને મધ્યપ્રદેશમાં ગુલ્ગુલ તરીકે ઓળખાય છે. કાબર મૂળભૂત રીતે દક્ષિણ એશિયાઈ પક્ષી છે, જે મોટાભાગે ભારત, પાકિસ્તાન, બાંગ્લાદેશ અને મ્યાનમારમાં જોવા મળતું હતું. જો કે હવે તે વિશ્વના ઘણા દેશોમાં જોવા મળે છે.તેને એશીયાની દેશી ચીડીયા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ચાલો આજે આપણે આપણા ઘર આંગણાના પક્ષી કાબર વિશે નિબંધ લેખન કરીએ.
કાબર વિશે નિબંધ (Myna Bird Essay in Gujarati)
કાબર એ સામાન્ય રીતે માનવ વસાહતોની નજીક વસવાટ કરતુ પક્ષી છે. કાબરની ડોક અને માથુ કાળા રંગના ચમકદાર હોય છે. કાબરની ચાંચ અને પગ પીળા રંગના હોય છે. કાબરની આંખની આસપાસનો પીળો રંગ તેની સુંદરતામાં વધારો કરે છે.
કાબરનું કદ ૨૫ સે. મી. જેટલુ નાનુ હોય છે. તેનુ માથું, ગરદન અને ઉપલી છાતીનો ભાગ કાળા રંગનો હોય છે. જયારે બાકીના શરીરનો રંગ કથ્થઇ હોય છે, જે પીઠ પર વધારે ઘેરો અને પેટાળમાં ઝાંખો હોય છે. કાબર છાતી કાઢીને ડોકુ હલાવતી ચાલે છે.
કાબર નર અને માંદા લગભગ સમાન કદ કાઠી અને રંગના હોય છે. જેથી સામાન્ય રીતે નર કે માદા ઓળખવા કે અલગ તારવવા થોડા મુશ્કેલ હોય છે. પરંતુ પક્ષીઓના જાણકાર વ્યકિતઓ માદા કાબરના નાના કદ અને રંગમાં રહેલા બારીક ફેરફારને કારણે અલગ તારવી લે છે. કાબરની જોડી મહદ્અંશે જીવનપર્યંત સાથે જ રહે છે.
કાબર પક્ષી ગુજરાત તથા ભારત ભરમાં બધાં જ સ્થળો પર ખુલ્લા વગડા, ખેતરોમાં તથા માનવ વસાહતોની નજીક જોવા મળે છે. સામાન્ય રીતે કાબર દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયા, મધ્યપૂર્વ, દક્ષિણ આફ્રીકા, ઇઝરાયેલ, ઉતર અમેરીકા, ઓસ્ટ્રેલિયા, ન્યુઝીલેન્ડ અને હવાઇ સહીતના દરીયાઇ ટાપૂઓ પર જોવા મળે છે. અત્યાર સુધીમાં સમગ્ર વિશ્વમા કાબરની ૨૦ થી વધુ પ્રજાતિઓ જોવા મળી છે. કાબર જેને હિન્દીમાં મેયના કહેવામાં આવે છે જે ભારતના છત્તીસગઢ રાજયના રાજય પક્ષીનો દરજજો ધરાવે છે.
કાબર સર્વભક્ષી પક્ષી છે. તે અનાજ, ફળ, જીવડાં તથા માનવ રહેઠાણની પાસે રહેલુ વધ્યુંઘટ્યું એંઠવાડ પણ ખાય છે. તે ઘાસીયા મેદાનોમાંથી વિણી વિણીને જીવાત પણ ખાય છે. ખેડૂતો દ્વારા ખેતરની ખેડ કરતી વખતે બહાર નિકળતા જીવડા કે જીવાત ખાવા માટે આખુ કાબરનું ઝુંડ ટ્રેકટર કે બળદોની વાવણીની પાછળ પાછળ ફરે છે. રાજકોટના એક બસ સ્ટેન્ડ પાસે લોકો કાબરના ટોળાને ગાંઠિયા ખવડાવા આવે છે.
કાબરનો અવાજ સામાન્ય રીતે કર્કશ હોય છે. સાપ કે તેવું જોખમ જોતાં ભયસૂચક બોલી બોલે છે, જેને દેશી ભાષામાં ચડાવો કહે છે, જેનાથી અન્ય પક્ષીઓ તથા માણસો પણ સાવધાન થઇ જાય છે. જો કે આ પક્ષી અન્યની બોલીની નકલ બહુ જ સારી રીતે કરી જાણે છે. જો કાબરને નાનપણથી કેળવણી આપવામાં આવે તે મનુષ્યના અવાજનું અનુકરણ કરી શકે છે.
કાબર ઘણા પ્રકારના અવાજ કાઢે છે, અને બીજા પક્ષીઓની બોલીની મિમિક્રી કરે છે. પહાડી કાબર તો ફોન ની ઘંટડીની પણ મિમિક્રી કરી બતાડે છે.
કાબરની માળા બાંધવાની ઋતુ એપ્રિલ મહિના થી ઓગસ્ટ મહિના સુધીની હોય છે. કાબર વૃક્ષો, દીવાલો કે કૂવાની બખોલમાં માળો બાંધે છે. માળામાં તે મૂળ, ડાળખીઓ અને માનવ સર્જીત પદાર્થો જેવા કે દોરા, કાગળ, પ્લાસ્ટિક વગેરેનો ઉપયોગ કરે છે. તે ૪ થી ૬ ચળકતા વાદળી રંગના ઈંડા મૂકે છે. તે ૧૪ દિવસ સુધી ઇંડાને સેવે છે. નર અને માદા ઈંડા સેવવાથી લઈ બચ્ચાં ઉછેરવા સુધીની પ્રક્રિયા સાથે મળીને કરે છે.
પક્ષીઓ વિશે મહત્વપુર્ણ નિબંધઃ
હું આશા રાખું છું કે તમને અમારો કાબર વિશે નિબંધ (Myna Bird Essay in Gujarati)નો લેખ ખૂબ જ ગમ્યો હશે. અમે આવા વિવિઘ વિષયો ૫ર જીવનચરિત્ર, જોવાલાયક સ્થળો વિશે માહિતી, ગુજરાતી નિબંધ અમારા બ્લોગ પર પ્રકાશિત કરતાં રહીશું. જો તમને ખરેખર કંઈક નવું જાણવા મળ્યું હોય અને આ લેખ ઉપયોગી બન્યો હોય તો તમારા મિત્રો સાથે share કરવાનું ભૂલશો નહીં. તમારી એક like, comment અને share અમને વધુ લખવાની અને તમને અવનવી માહિતી પૂરી પાડવા માટે પ્રેરકબળ આપે છે. તમે અમને ફેસબુક, ટેલીગ્રામ, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો.