દર વર્ષે 17 જુલાઈના રોજ સમગ્ર વિશ્વમાં આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાય દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાય દિવસને આંતરરાષ્ટ્રીય ફોજદારી ન્યાય દિવસ અથવા વિશ્વ ન્યાય દિવસ પણ કહેવામાં આવે છે. આ એક આંતરરાષ્ટ્રીય ફોજદારી ન્યાય પ્રણાલી સ્થાપિત કરવાનો અને પીડિતોના અધિકારોને પ્રોત્સાહન આપવાનો દિવસ છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાય દિવસ (International Justice Day) 2023 ની થીમ
દર વર્ષે આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાય માટે વિશ્વ દિવસ એક સેટ થીમ હેઠળ ઉજવવામાં આવે છે. વર્ષ 2023 માટે આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાય દિવસની થીમ છે “સામાજિક ન્યાય માટે અવરોધો દૂર કરવા અને મુક્ત કરવાની તકો”.
આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાય દિવસ(International Justice Day)નો ઉદ્દેશ
આ દિવસનો હેતુ પીડિતોના અધિકારોને પ્રોત્સાહન આપવા અને તેમના ન્યાયને સમર્થન આપવા માટે દરેકને એક કરવાનો છે. આ દિવસ મૂળભૂત માનવ અધિકારોની હિમાયત કરવા અને આંતરરાષ્ટ્રીય ફોજદારી ન્યાયને પ્રોત્સાહન આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
વિશ્વ આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાય દિવસ(International Justice Day): મહત્વ
આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાય માટેના વિશ્વ દિવસનો ઉદ્દેશ ICCના પ્રયત્નોને બિરદાવવાનો અને આંતરરાષ્ટ્રીય ગુનાઓના પીડિતો માટે ન્યાયને પ્રોત્સાહન આપવા માટે બધાને એક કરવાનો છે. ICC મુખ્યત્વે માનવતા વિરુદ્ધના ગુનાઓ (વિનાશ, હત્યા, વગેરે), નરસંહાર (ઈરાદાપૂર્વક સમુદાયને નુકસાન પહોંચાડવા), યુદ્ધ અપરાધો (ઈરાદાપૂર્વક દુઃખ, ત્રાસ, વગેરે) અને આક્રમણના ગુનાઓ (લશ્કરી વ્યવસાય, જોડાણ, વગેરે) પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાય દિવસ(International Justice Day): ઇતિહાસ
17 જુલાઈ, 1998ના રોજ, 120 દેશોએ એક સંધિ પર હસ્તાક્ષર કરવા માટે એકમંચ પર આવ્યા, જેને રોમ સ્ટેચ્યુટ ઓફ ઈન્ટરનેશનલ ક્રિમિનલ કોર્ટ કહેવાય છે. આ સ્થાપના ઈન્ટરનેશનલ ક્રિમિનલ કોર્ટ (ICC) તરીકે જાણીતી થઈ, જે 1 જુલાઈ 2002ના રોજ અમલમાં આવી. રોમ કાનૂન પર હસ્તાક્ષર કરવાની ઉજવણી કરવા માટે, ત્યારથી દર વર્ષે આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાય દિવસ મનાવવામાં આવે છે.
વિશ્વ આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાય દિવસ(International Justice Day) કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે?
આ પ્રસંગે સમગ્ર વિશ્વમાં જાગૃતિ અભિયાન ચલાવવામાં આવે છે. આમાં ન્યૂઝ ચેનલો, અખબારો, રેડિયો અને ઈન્ટરનેટ જેવા વિવિધ માધ્યમોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. ઘણા સંગઠન જૂથો યુદ્ધ પીડિતોને ન્યાય, આંતરરાષ્ટ્રીય સરહદ વિવાદો વગેરે જેવા ચોક્કસ મુદ્દા પર જાગૃતિ અભિયાન ચલાવે છે. આ ઉપરાંત લોકો પોતાના વિસ્તારની આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાય સંબંધિત સમસ્યાઓ પર બ્લોગ લેખો દ્વારા લેખ લખીને જાગૃતિ ફેલાવવાનું કામ પણ કરે છે.