આજે એટલે કે 8 જૂને સમગ્ર વિશ્વમાં વિશ્વ મહાસાગર દિવસ(World Oceans Day 2023)ની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. તેનો હેતુ વિશ્વભરના લોકોને માનવ જીવનમાં મહાસાગરોની મહત્વની ભૂમિકા અને તેના સંરક્ષણથી વાકેફ કરવાનો છે. મહાસાગર એ ખોરાક, દવાનો મુખ્ય સ્ત્રોત અને બાયોસ્ફિયરનો મહત્વનો ભાગ છે. તેથી જ તેમની સુરક્ષા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
પૃથ્વી સપાટી પરના ઉષ્મા ચક્રને સંતુલિત કરવામાં મહાસાગરો મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે. સામાન્ય રીતે, પૃથ્વી પરથી એન્થ્રોપોજેનિક અને અન્ય વસ્તુઓ દ્વારા ઉત્સર્જિત ગરમી વાતાવરણમાં પહોંચે છે, જેના કારણે વાતાવરણ ગરમ થવા લાગે છે, પરંતુ મોટાભાગની ગરમી સમુદ્રમાં સમાઈ જાય છે. જેના કારણે વાતાવરણ અને પૃથ્વી પર ગરમીના દબાણમાં ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. આ ઉપરાંત સમુદ્ર પૃથ્વીના પર્યાવરણ (Environmnet)ની ઘણી મહત્વપૂર્ણ પ્રક્રિયાઓ ઇકોસિસ્ટમને સંતુલિત રાખવામાં મોટી ભૂમિકા ભજવે છે.
જાણો વિશ્વ મહાસાગર દિવસ ઉજવણીનો હેતુ
આજના યુગમાં પૃથ્વીની જેમ મહાસાગરોને પણ ક્લાઈમેટ ચેન્જ અને ગ્લોબલ વોર્મિંગનું જોખમ છે. આ ખતરાનો સામનો કરવાની જરૂર છે. વિશ્વ મહાસાગર દિવસની ઉજવણીનો હેતુ લોકોને મહાસાગરો પર માનવીય ક્રિયાઓની અસર વિશે જાગૃત કરવાનો છે. નાગરિકોની વિશ્વવ્યાપી ચળવળ વિકસાવવા અને મહાસાગરોના ટકાઉ સંચાલન માટેના પ્રોજેક્ટ પર વિશ્વને એક કરવાના શુભ હેતુથી દર વર્ષે ૮ જુનના રોજ વિશ્વ મહાસાગર દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.
World Oceans Day વિશ્વ મહાસાગર દિવસ ઉજવણીની શરૂઆત કયારે થઇ?
પ્રથમ વખત 8 જૂન 1992ના રોજ રિયો ડી જાનેરોમાં યોજાયેલ ગ્લોબલ ફોરમમાં વિશ્વ મહાસાગર દિવસની ઉજવણી બાબતની દરખાસ્ત કરવામાં આવી હતી. પરંતુ આ અંગે વર્ષ 2008માં યુનાઈટેડ નેશન્સ જનરલ એસેમ્બલીએ નિર્ણય કર્યો કે 8 જૂનને યુનાઈટેડ નેશન્સ દ્વારા ‘વિશ્વ મહાસાગર દિવસ’ તરીકે ઉજવવામાં આવશે. આ પછી, વર્ષ 2009માં પ્રથમ વખત વિશ્વ મહાસાગર દિવસની ઉજવણી ‘આપણો મહાસાગર, અમારી જવાબદારી’ થીમ સાથે કરવામાં આવી હતી. ત્યારથી, ધ ઓશન પ્રોજેક્ટ અને વર્લ્ડ ઓશન નેટવર્કની મદદથી, દર વર્ષે 8 જૂનના રોજ વિશ્વ મહાસાગર દિવસ(World Oceans Day)ની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
વિશ્વ મહાસાગર દિવસ 2023 ની થીમ (World Oceans Day 2023 Theme)
યુએન દર વર્ષે વિશ્વ મહાસાગર દિવસની વિશ્વભરમાં ઉજવણી માટે નવી થીમ અપનાવે છે. દર વર્ષે આ વિષય પર અસંખ્ય પરિષદો, પરિસંવાદો અને ચર્ચાઓનું આયોજન કરવામાં આવે છે. મહાસાગરોની જાળવણી માટે વિભાવનાઓની આપ-લે કરવા માટે આ સત્રોમાં અનેક રાષ્ટ્રોના સહભાગીઓ ભાગ લે છે.
2023માં વિશ્વ મહાસાગર દિવસની થીમ “પ્લેનેટ ઓશન: ટાઈડ્સ આર ચેન્જિંગ” છે. યુનાઈટેડ નેશન્સ આ વિષય દ્વારા અભિવ્યક્ત કરવા માંગે છે કે મહાસાગરો આપણા અસ્તિત્વ માટે જરૂરી છે અને આપણે તેમને પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ
Must Read: વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ
પૃથ્વીના 71 ટકા ભાગ પર પાણી છે. આ કારણે પૃથ્વીને વાદળી ગ્રહ પણ કહેવામાં આવે છે. યુનાઇટેડ નેશન્સ અનુસાર, વિશ્વના મહાસાગરોને ગ્રહના ફેફસાં ગણવામાં આવે છે. બાયોસ્ફિયરનો મહત્વનો ભાગ હોવા ઉપરાંત, તે ખોરાક અને દવાનો મુખ્ય સ્ત્રોત પણ છે. તો આપણે સૌ સાથે મળી મહાસાગરોના જતન માટે કટીબધ્ધ થઇએ અને મહાસાગરોનું પ્રદુષણ અટકાવી આવનારી પેઢી માટે આ ભવ્ય કુદરતી પ્રકૃતિનો વારસો છોડી જઇએ એવી આશા રાખુ છુ.
હું આશા રાખું છું કે World Oceans Day 2023 (વિશ્વ મહાસાગર દિવસ) વિશેનો અમારો આ લેખ તમને ખૂબ જ રસપ્રદ અને માહિતીથી ભરપૂર લાગ્યો હશે. અમે આવા વિવિઘ વિષયો ૫ર માહિતી, જાણવા જેવુ, જીવનચરિત્ર, જોવાલાયક સ્થળો વિશે માહિતી, ગુજરાતી નિબંધ અમારા બ્લોગ પર પ્રકાશિત કરતાં રહીશું. જો તમને ખરેખર કંઈક નવું જાણવા મળ્યું હોય અને આ લેખ ઉપયોગી બન્યો હોય તો તમારા મિત્રો સાથે share કરવાનું ભૂલશો નહીં. તમારી એક like, comment અને share અમને વધુ લખવાની અને તમને અવનવી માહિતી પૂરી પાડવા માટે પ્રેરકબળ આપે છે. તમે અમને ફેસબુક, ટેલીગ્રામ, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો.